e gfr ne demek?

GFR, Glomerüler Filtrasyon Hızı anlamına gelir. Böbreklerin kanı filtreleme kapasitesini ölçen bir değerdir. Daha açıklayıcı olursak:

• Böbreklerimizdeki nefronlar adlı küçük filtreleme üniteleri, kandaki atık ürünleri ve fazla sıvıyı temizler.
• Glomerulus, her nefronun içinde bulunan ve kanı filtreleyen küçük bir kılcal damar yumağıdır.
• GFR, glomerulusun dakikada ne kadar kanı filtrelediğini gösteren bir ölçüdür. Mililitre/dakika (mL/dak) veya mililitre/dakika/1.73 m² (mL/dak/1.73 m²) (vücut yüzey alanına göre ayarlanmış) olarak ifade edilir.

GFR'nin önemi:

• Böbrek fonksiyonunun en iyi göstergesidir. GFR düşüklüğü, böbrek hasarı veya böbrek yetmezliği belirtisi olabilir.
• Böbrek hastalıklarının teşhisi ve takibinde kullanılır. GFR değeri, hastalığın ciddiyetini ve ilerlemesini belirlemek için kullanılır.
• Bazı ilaçların dozunun ayarlanmasında kullanılır. Bazı ilaçlar böbrekler tarafından atıldığından, GFR değeri düşük olan kişilerde doz ayarlaması gerekir.
• Diğer sağlık sorunlarının riskini belirlemeye yardımcı olabilir. Düşük GFR, kalp hastalığı, inme ve ölüm riskiyle ilişkilidir.

GFR değerleri:

Normal GFR değerleri yaşa, cinsiyete ve vücut büyüklüğüne göre değişir. Genellikle, mL/dak/1.73 m² cinsinden ifade edilen değerler kullanılır. Bir yetişkin için normal GFR değeri genellikle 90 mL/dak/1.73 m²'nin üzerindedir. GFR değeri 60 mL/dak/1.73 m²'nin altına düştüğünde, kronik böbrek hastalığı (KBH) riski artar.

GFR nasıl ölçülür?

GFR doğrudan ölçülemez. Hesaplamak için birkaç yöntem kullanılır:

• Serum kreatinin düzeyi: Kan tahliliyle ölçülen kreatinin, kasların yıkımıyla oluşan bir atık ürünüdür. Kreatinin düzeyi yüksekse, GFR düşük olabilir.
• Kreatinin temizliği: Bu test, belli bir sürede vücuttan kreatininin ne kadar temizlendiğini ölçer.
• İnülin temizliği: İnülin, vücutta doğal olarak bulunmayan bir maddedir ve böbrekler tarafından tamamen filtrelenir. İnülin temizliği, GFR'nin en doğru ölçümüdür, ancak pratik kullanımı sınırlıdır.
• GFR tahmini formülleri (örneğin, MDRD, CKD-EPI): Serum kreatinin, yaş, cinsiyet ve ırk gibi faktörleri kullanarak GFR'yi tahmin eden formüller vardır. Bu formüller, GFR'nin kesin bir ölçümü değildir, ancak pratik ve yaygın olarak kullanılır.

Özetle: GFR, böbrek fonksiyonunun önemli bir göstergesidir ve böbrek hastalıklarının teşhisi, takibi ve tedavisi için kritik bir değerdir. GFR değeriniz düşükse, doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.